Η εργασία είναι δικαίωμα

Η εργασία είναι δικαίωμα

Ένα από τα πιο σημαντικά άρθρα του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ αφορά το δικαίωμα στην εργασία και η ελευθερία του επαγγέλματος. Πέρα από την προάσπιση του δικαιώματος προς εργασία, υποστηρίζει την ελευθερία των πολιτών της να εργάζονται σε όποιο κράτος μέλος θέλουν, καθώς και δίνει το δικαίωμα της ίσης μεταχείρισης στην εργασία σε όσους έχουν νόμιμη άδεια παραμονής και εργασίας στο έδαφος των κρατών μελών.

Άρθρο 15 – Ελευθερία του επαγγέλματος και δικαίωμα προς εργασία

1. Κάθε πρόσωπο έχει δικαίωμα να εργάζεται και να ασκεί το επάγγελμα, το οποίο επιλέγει ή αποδέχεται ελεύθερα.

Η ελευθερία του επαγγέλματος, που κατοχυρώνεται στην παράγραφο 1 του άρθρου 15 και αναγνωρίζεται στη νομολογία του Δικαστηρίου (βλ. μεταξύ άλλων, τις αποφάσεις της 14ης Μαΐου 1974, υπόθ. 4/73, Nold, Συλλ. 1974, σ. 491, παράγραφοι 12-14 του σκεπτικού· της 13ης Δεκεμβρίου 1979, υποθ. 44/79, Hauer, Συλλ. 1979, σ. 3727· της 8ης Οκτωβρίου 1986, υποθ. 234/85, Keller, Συλλ. 1986, 2897, παράγραφος 8 του σκεπτικού) δίνει το δικαίωμα σε ΟΛΟΥΣ να ασκούν το επάγγελμα που επιλέγουν ή αποδέχονται ελεύθερα. Η παράγραφος αυτή εμπνέεται επίσης από το άρθρο 1, παράγραφος 2 του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη, ο οποίος υπεγράφη στις 18 Οκτωβρίου 1961, και κυρώθηκε από όλα τα κράτη μέλη καθώς και από το σημείο 4 του κοινοτικού Χάρτη των θεμελιωδών κοινωνικών δικαιωμάτων των εργαζομένων της 9ης Δεκεμβρίου 1989. Η έκφραση «συνθήκες εργασίας» πρέπει να εννοηθεί όπως στο άρθρο 156 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

2. Κάθε πολίτης της Ένωσης είναι ελεύθερος να αναζητά απασχόληση, να εργάζεται, να εγκαθίσταται ή να παρέχει υπηρεσίες σε κάθε κράτος μέλος

Η δεύτερη παράγραφος προβλέπει τις τρεις ελευθερίες που κατοχυρώνονται στα άρθρα 26 και 45, 49 και 56 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δηλαδή την ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων, την ελευθερία εγκατάστασης και την ελευθερία παροχής υπηρεσιών.

3. Οι υπήκοοι τρίτων χωρών που έχουν άδεια να εργάζονται στο έδαφος των κρατών μελών δικαιούνται συνθηκών εργασίας αντίστοιχων με εκείνες που απολαύουν οι πολίτες της Ένωσης.

Η τρίτη παράγραφος βασίστηκε στο άρθρο 153, παράγραφος 1, στοιχείο ζ) της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθώς και στο άρθρο 19, παράγραφος 4 του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη, ο οποίος υπεγράφη στις 18 Οκτωβρίου 1961 και κυρώθηκε από όλα τα κράτη μέλη. Εφαρμόζεται, επομένως, το άρθρο 52, παράγραφος 2 του Χάρτη. Το θέμα της πρόσληψης ναυτών που έχουν την ιθαγένεια τρίτων κρατών στα πληρώματα πλοίων που φέρουν τη σημαία κράτους μέλους της Ένωσης ρυθμίζεται από το δίκαιο της Ένωσης και τις εθνικές νομοθεσίες και πρακτικές.

(ΠΗΓΗ: Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης C 303/17 – 14.12.2007)

Η Ελλάδα και η προστασία του δικαιώματος προς εργασία

Η συνταγματική προστασία της εργασίας είναι εντούτοις σχετικά πρόσφατη και

ποικίλλει σε έκταση στα διάφορα Συντάγματα. Στη χώρα μας, διάταξη σχετική με την εργασία περιείχε για πρώτη φορά το σύνταγμα του 1927, όπου αναφερόταν όμως αποκλειστικά στην υποχρέωση του κράτους να την προστατεύει: «Ή εργασία, πνευματική και σωματική, διατελεί υπό την προστασίαν του κράτους, μεριμνώντας

συστηματικώς υπέρ της ηθικής και υλικής εξυψώσεως των εργαζομένων τάξεων,

αστικών και αγροτικών». Το σύνταγμα του 1952 δεν περιείχε καμία σχετική διάταξη.

Αντιθέτως, το ισχύον Σύνταγμα αφενός προστατεύει στο άρθρο 5 παρ. 1 την οικονομική ελευθερία εν γένει και αφετέρου περιέχει ειδική (και γι’ αυτό υπερέχουσα) διάταξη στο άρθρο 22 για την εργασία αναφέροντας συγκεκριμένα

Ως εργασία νοείται το σύνολο των ενεργειών του ανθρώπου που αποσκοπεί

κατά κύριο λόγο στην παραγωγή οικονομικά αποτιμητού αποτελέσματος. Ο παραπάνω ορισμός κατευθύνεται κυρίως στην οικονομική έννοια της εργασίας την οποία αναφέρεται και ο συντακτικός νομοθέτης στο άρθρο 22.

(ΠΗΓΗ:https://www.hellenicparliament.gr/Vouli-ton-Ellinon/To-Politevma/Syntagma/article-22/)

Η εργασία ως μέσο βιοπορισμού και ψυχικής ικανοποίησης και ολοκλήρωσης,

κατέχει κεντρική θέση στη ζωή του ανθρώπου, ενώ ανέκαθεν θεωρείτο επιτακτικός

νόμος της φύσης. Μέσα από την εργασία ο άνθρωπος όχι μόνο εξασφαλίζει τα

απαραίτητα για την επιβίωσή του υλικά αγαθά, και μαζί με αυτά αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης, αλλά και ικανοποιεί πνευματικές του ανησυχίες, αναπτύσσει κοινωνική δράση και εκπληρώνει τις υποχρεώσεις και τους στόχους του ως ατόμου και ως μέλους της κοινωνίας.

Άνθρωποι από ευάλωτες κοινωνικές ομάδες είναι εκείνοι που αντιμετωπίζουν το μεγαλύτερο πρόβλημα για εργασία. Συγκεκριμένα η μεγάλη πλειοψηφία των ατόμων με Νοητικές Αναπηρίες είναι σχεδόν ολοκληρωτικά αποκλεισμένοι από την αγορά εργασίας.

Αυτό οφείλεται κυρίως σε:

• Αρνητικές στάσεις των εργοδοτών.

• Έλλειψη δεξιοτήτων των ΑμεΑ.

• Έλλειψη πληροφόρησης σχετικά με ευκαιρίες απασχόλησης.

• Έλλειψη κατάλληλων προσαρμογών στο χώρο εργασίας.

• Ανεπαρκής παροχή κινήτρων και προγραμμάτων για την προώθηση των εργαζομένων(ΑμεΑ), χωρίς αποκλεισμούς.

Ωστόσο τα σύγχρονα στατιστικά στοιχεία καταδεικνύουν ότι μόνο το 44% των ενηλίκων με νοητική αναπηρία, ηλικίας 21-64 ετών βρίσκεται στο εργατικό δυναμικό σε παγκόσμια κλίμακα σε σύγκριση με το 83% των ενηλίκων σε ηλικία εργασίας, χωρίς αναπηρίες, που βρίσκονται στο εργατικό δυναμικό. Στην ελληνική πραγματικότητα τα δεδομένα είναι πολύ χειρότερα, καθώς η μεγάλη πλειοψηφία των ατόμων με νοητική αναπηρία είναι εντελώς αποκλεισμένοι από την αγορά εργασίας.

Ο Σύλλογος Γονέων, Κηδεμόνων και Φίλων Ατόμων με Αυτισμό Ν. Ρεθύμνου, έχει καταφέρει να υλοποιήσει προγράμματα εκπαίδευσης και προ-επαγγελματικής κατάρτισης ατόμων με νοητική και κινητική αναπηρία.

Μέσα από αυτά, παρουσιάστηκαν καλές πρακτικές και δημιουργήθηκαν χρήσιμα εργαλεία για την ενδυνάμωση και κατάρτιση ατόμων με αναπηρίες γενικότερα.

Με πρωτοβουλία του, λειτουργεί επαγγελματικά εργαστήρια εφήβων και ενηλίκων ΑμεΑ, με στόχο την υποστήριξη, αλλά και ανίχνευση των δεξιοτήτων τους.

Επίσης δημιούργησε έναν κοινωνικό συνεταιρισμό , με σκοπό την πρακτική άσκηση και την προώθησή τους στην αγορά εργασίας.

Η δημιουργία τέτοιων μορφών απασχόλησης, όχι μόνο θα βοηθήσει στο να υπάρχει εργασιακή αποκατάσταση στα άτομα από ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, αλλά θα τους δώσει την δυνατότητα να αυτενεργήσουν , να οργανωθούν και να γίνουν ισότιμα μέλη της κοινωνίας μας.

Η δημιουργία ανά περιοχή, ειδικών τμημάτων εκπαίδευσης σε δημόσια Ι.Ε.Κ για πιστοποίηση των γνώσεων των ατόμων με αναπηρία, θα δώσει ώθηση στους ωφελούμενους που θα συμμετέχουν σε αυτά να μπουν στην αγορά εργασίας. Η δυνατότητα απόκτησης εξειδικευμένων γνώσεων σε επαγγέλματα που θα μπορούν τα ίδια τα άτομα με αναπηρία να επιλέξουν,, η επέκταση της παράλληλης στήριξης και στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, η αναγνώριση πτυχίου, που θα οδηγήσουν στη δημιουργία ανταγωνιστικού βιογραφικού είναι πολύ σημαντικά βήματα που πρέπει να γίνουν άμεσα.

Παράλληλα είναι απαραίτητη και η ενημέρωση, η εκπαίδευση και περισσότερα βιώσιμα κίνητρα σε εργοδότες και επιχειρήσεις.

Όλα αυτά αποτελούν μονόδρομο για την επίλυση των προβλημάτων της εργασίας των ατόμων με αναπηρία, προκείμενου να ζουν μια ζωή ανεξάρτητη και με αξιοπρέπεια.